Wandeltips
Op stap in een stukje wereldgeschiedenis: 80 jaar Ardennenoffensief in Bastogne
Op 16 december 1944 begon het Ardennenoffensief. De bloederige slag was het laatste grote offensief van de Nazi’s in de Tweede Wereldoorlog en werd meedogenloos uitgevochten in het ruwe winterse landschap rond Bastogne. Tegenwoordig is de streek rond Bastogne een prachtig wandelgebied waar de geschiedenis nog o zo tastbaar is. Onze reporter ging op stap langs een stuk wereldgeschiedenis van 80 jaar geleden.
Tekst & foto's: Johan Lambrechts / allwrite
Als je in het centrum van Bastogne staat, hoef je niet lang rond te kijken of je wordt ook vandaag nog met je neus op de geschiedenis gedrukt. Een Sherman-tank, het standbeeld van de Amerikaanse generaal McAuliffe, zelfs het gelegenheidsbier en de salami in de etalage bij Boucherie Baltus…, allemaal herinneren ze aan de heroïsche slag die hier 80 jaar geleden plaatsvond en die nog enorm leeft bij de locals en bij Amerikaanse veteranen.
Flashback naar de barre winter van 1944. In de maanden na de landing in Normandië in juni is een groot deel van België bevrijd, en lijkt het of het Duitse leger bijna verslagen is. Maar op 16 december 1944 lanceert de Duitse Wehrmacht totaal onverwacht met tanks en 200.000 soldaten een grootschalig offensief in de Ardennen en de Oostkantons: het Ardennenoffensief, ook bekend als the Battle of the Bulge. De bedoeling van de Nazi’s is de Britse soldaten van de Amerikaanse te scheiden, zodat de Duitsers daarna opnieuw Antwerpen en zijn waardevolle haven kunnen veroveren. De geallieerden zijn volledig verrast door de aanval en lanceren in de Ardennen een tegenoffensief dat meer dan een maand zal duren. De soldaten vechten niet alleen tegen elkaar, maar ook tegen ijskoude temperaturen tot –20°C. Beschut in hun foxholes of schuttersputjes in de Ardense naaldbossen moeten ze voortdurend beschutting zoeken tegen de aanhoudende mortierenregen.
Uiteindelijk winnen de geallieerden het pleit. Door de Slag om de Ardennen kwam het einde van de oorlog sneller dichterbij, maar tegelijk was het een van de bloedigste gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog. De Amerikanen verloren méér manschappen in de Ardennen dan tijdens de landing in Normandië, de recentste cijfers hebben het over minstens 11.000 doden. Precies door dat hoge ‘heldengehalte’ en de overlevingsstrijd in extreme winterse omstandigheden is het Ardennenoffensief een iconische naam in de krijgsgeschiedenis. Een stuk levendige historie die je ook al wandelend kunt ontdekken. Enkele routes brengen je langs de plekken waar de strijd zich heeft afgespeeld. De belangrijkste is de recent uitgestippelde Freedom Trail of Chemin de la Liberté. Via deze wandellus van 68 km ontdek je de plaatsen waar er is gevochten, met stops langs de belangrijkste monumenten en musea.
Zo is er het imposante Mardasson Memorial in Bastogne, opgericht door de Belgen als eerbetoon aan de Amerikaanse troepen en in de vorm van een ster, als verwijzing naar de Amerikaanse vlag. Vlakbij vind je het Bastogne War Museum, het belangrijkste oorlogsmuseum dat je op een diepgaande en ingrijpende manier en met films en een audiogids alles vertelt wat je over de slag moet weten. Gloednieuw én ook echt de moeite is Nuts! Bastogne War Rooms, een interactief museum in de Heintz-kazerne dat focust op de gevechten die vanuit dit Amerikaanse hoofdkwartier werden gecoördineerd.
Als je écht aan den lijve de kou wil voelen waarin de soldaten hebben moeten overleven, dan moet je op een winterse dag op stap gaan in Flamierge. Het piepkleine dorpje ligt in the middle of nowhere ten noordoosten van Bastogne. Het is er doodstil én berekoud als we onze auto stallen. In de dorpsstraat bij de kerk herinnert een monument aan de soldaten van de 17th Airborne Division, die hier vochten in januari 1945. Het monumentje is meteen het vertrekpunt van een schitterende wandeling van 7,5 kilometer door het decor van the Battle of the Bulge. Eerst stijgen we langs besneeuwde weides een stukje naar boven. Een dik sneeuwtapijt kraakt onder onze schoenen. We zijn vandaag de eersten die onze voeten zetten in de maagdelijke sneeuw en dat geeft je als wandelaar altijd een bijzonder gevoel. Uiteindelijk bereiken we een dicht en donker sparrenbos, waar we doorheen lopen. Vanaf de heuvel hebben we in het fletse middaglicht een weids uitzicht op de immens witte vlaktes, getooid met een eenzame boom en uitkijkend op de dorpjes in de verte. Langzaam stijgt de eerste nevel op. We keren terug langs een witte landweg, die glooiend omlaag loopt richting dorp. Dit is zo een van de weinige plekken in België waar je je nog echt heerlijk alleen kunt voelen.
Heel wat geschiedenis van WOI en WOII is tastbaar gemaakt met thematische wandelroutes en trails. Zo zijn er naast de Freedom Trail of Chemin de la Liberté nog heel wat andere gebieden al wandelend te verkennen die het decor waren van hevige strijd. Denk maar aan de Liberation Route Europe of de Western Front Way. Je leest er alles over via onderstaande knop.
Voor het nieuwste wandel.be magazine (december 2024) kon de redactie niemand minder dan weervrouw Jacotte Brokken strikken. Voor één keer praat het immer enthousiaste VRT-gezicht niet over hogedrukgebieden of isobaren, maar over haar liefde voor wandelen
De Panne werd door het grote wandelpubliek verkozen als 'Wandelgemeente van het Jaar 2024'. Waarom is nu juist De Panne hét wandelplekje bij uitstek in Vlaanderen? Dat ontdek je hier op wandel.be
Met de VRT PodWalks ontdek je met virtuele gids Arnout Hauben al wandelend meer over de rijke geschiedenis van verborgen wandelplekken. Wij gingen 'podwalken' in Poeke, lees het verslag hier.
Voor het nieuwste wandel.be magazine (december 2024) kon de redactie niemand minder dan weervrouw Jacotte Brokken strikken. Voor één keer praat het immer enthousiaste VRT-gezicht niet over hogedrukgebieden of isobaren, maar over haar liefde voor wandelen
De Panne werd door het grote wandelpubliek verkozen als 'Wandelgemeente van het Jaar 2024'. Waarom is nu juist De Panne hét wandelplekje bij uitstek in Vlaanderen? Dat ontdek je hier op wandel.be
Met de VRT PodWalks ontdek je met virtuele gids Arnout Hauben al wandelend meer over de rijke geschiedenis van verborgen wandelplekken. Wij gingen 'podwalken' in Poeke, lees het verslag hier.
