Gezondheid
Wandelen als medicijn: alles over spataders
Dat wandelen heel wat gezondheidsvoordelen heeft, is intussen algemeen bekend. Maar hoe werkt dat dan precies? Hoe kan wandelen een rol spelen in preventie, behandeling en revalidatie bij bepaalde aandoeningen en ziektes? In dit artikel gaan we dieper in op de invloed van wandelen op spataders. Van bloedklonters vermijden tot sneller herstel na een operatie: wandelen kan wel degelijk hierbij helpen. Dr. Sophie Delalieux is vaatchirurge en deelt haar expertise.
Tekst: wandel.be (Merel Baetens) - Foto's: Shutterstock
Eerst even terug naar de basis. Een vlotte bloedcirculatie voorziet ons lichaam van zuurstof en voert afvalstoffen af. Daarbij zijn slagaders het aanvoersysteem. Ze pompen zuurstofrijk bloed door het hart naar bijvoorbeeld je benen. Aders zijn het afvoersysteem: ze brengen zuurstofarm bloed uit je benen naar de longen. Ze werken nauw samen met je kuitspieren, want die pompen het bloed in je aders naar boven. Als je last hebt van spataders, werken de terugslagkleppen van je buitenste aders niet meer. De kleppen horen eigenlijk dicht te vallen om te vermijden dat zuurstofarm bloed terug naar beneden stroomt. Zijn ze stuk, dan stapelt bloed zich op en zet de ader uit. Het zorgt voor de typische dikke, kronkelige aders op je been: spataders. Wist je trouwens dat één op vijf mensen ooit last krijgt van spataders? Het is dus een vrij frequent voorkomende kwaal.
Erfelijkheid is de grootste risicofactor op spataders, maar dat betekent zeker niet dat er niets aan gedaan kan worden. “Als spataderproblemen in je familie zitten, kan je het bij jezelf nooit volledig voorkomen”, zegt dr. Delalieux. Maar als je regelmatig wandelt, verminder je wel je spataderklachten. Je duwt je bloed letterlijk omhoog. “Bij lang staan daarentegen, belast je je terugslagkleppen veel meer. Bakkers en koks zijn bijvoorbeeld regelmatig patiënt bij vaatchirurgen, want ze staan lange tijd recht, vaak in een warme omgeving”, verklaart dr. Delalieux. Wanneer je al spataders hebt, is wandelen het ultieme medicijn om bloedklonters te vermijden. “Wanneer je stapt, pompt je kuitspier het bloed omhoog en verlaagt de druk in je aders. Daardoor heb je minder kans op klontervorming en bovendien beperk je zo krampen en een zwaartegevoel in je benen”, zegt dr. Delalieux.
Naast wandelen en regelmatig bewegen zijn er volgens dr. Delalieux nog heel wat bijkomende, specifieke tips om spataders zo goed mogelijk te voorkomen.
Heb je last van enkele spataders? Dan is er niet meteen reden tot paniek. “Als je geen fysieke klachten hebt, is het niet gevaarlijk om een tijdje met spataders rond te lopen”, zegt dr. Delalieux. Een behandeling inplannen kan wanneer je er klaar voor bent. Wanneer onderga je dan wel best een ingreep? “Jeuk of eczeem over een spatader is een belangrijke reden om te behandelen. Het wijst erop dat je huidkwaliteit achteruit gaat, wat je risico op wonden vergroot.” Een ernstiger gevolg van spataders zijn bloedklonters. Die kunnen ontstaan door onvoldoende bloedcirculatie. Als zo’n klonter loskomt, kan die in je longen terechtkomen en leiden tot een levensgevaarlijke longembolie. Gelukkig is zoiets eerder zeldzaam.
Helaas geneest een spatader niet vanzelf, zelfs niet als je iedere dag tien kilometer wandelt. Kapotte terugslagkleppen herstellen zich nu eenmaal niet. Maar gelukkig hoeft een slechte ader niet alles te bepalen, want een mens heeft ontzettend veel aders. “Via een operatie haalt een vaatspecialist niet-fuctionerende spataders weg of brandt ze dicht. Bij een inspuiting worden ze ook vernietigd. Op die manier nemen de werkende aders hun functie over en kan het bloed weer vlot door je been stromen”. Iedere patiënt krijgt van dr. Delalieux hetzelfde voorgeschreven: bewegen, bewegen en nog eens bewegen. “Voldoende bewegen na een behandeling is essentieel om bloedklonters te vermijden. De eerste dag na een operatie dient om te rusten, vanaf dag twee moet je zo veel mogelijk bewegen”, raadt dr. Delalieux haar patiënten aan. Een bijkomend voordeel is dat je littekens sneller soepel worden. Zo verdwijnen bloeduitstortingen in het algemeen sneller door beweging.
Samenvattend kunnen we stellen dat niemand echt spataders kan vermijden, wel kunnen grote risico’s worden voorkomen door te bewegen. Zo hoeft een operatie je leven niet meteen on hold te zetten. Raadpleeg vooral een arts en luister naar het medisch advies. Al vanaf enkele stappen te zetten, wordt je bloedcirculatie aangewakkerd.
Alpacawandelingen zijn al eventjes populair. Niet alleen is een wandeling met alpaca's een ontspannende activiteit, de wol van deze dieren blijkt nog eens goud waard te zijn voor pijnlijke voeten tijdens langeafstandswandelingen.
Gebeten door de wandelsport en wil je graag je passie delen met anderen? Dan is de cursus 'Start 2 Coach' misschien wel iets voor jou. Ontdek de opleiding in deze blog.
Helemaal zen en één worden met de natuur? Dat doe je op een van de vele blotevoetenpaden. Op wandel.be leggen we je uit wat het is en waar je ze vindt.
Alpacawandelingen zijn al eventjes populair. Niet alleen is een wandeling met alpaca's een ontspannende activiteit, de wol van deze dieren blijkt nog eens goud waard te zijn voor pijnlijke voeten tijdens langeafstandswandelingen.
Gebeten door de wandelsport en wil je graag je passie delen met anderen? Dan is de cursus 'Start 2 Coach' misschien wel iets voor jou. Ontdek de opleiding in deze blog.
Helemaal zen en één worden met de natuur? Dat doe je op een van de vele blotevoetenpaden. Op wandel.be leggen we je uit wat het is en waar je ze vindt.
