Wandelen in de winter: tips en tricks
Wandelen is, gelukkig maar, geen sport die afhankelijk is van het seizoen. Meer nog, elk jaargetijde heeft z’n unieke charme en net daarom is wandelen dé ideale sport voor het volledig jaar. Let wel: ieder seizoen neem je best wel enkele specifieke zaken in acht zodat je zorgeloos kan genieten van de leukste wandelingen. Onze tips en suggesties hieronder maken je winterwandeling ongetwijfeld nog aangenamer.
Tekst: wandel.be (Input Robert Barreveld)
Koud, nat, winderig,… Wandelen in de winter lijkt misschien niet meteen aantrekkelijk, toch zijn er redenen genoeg om ook in het koudste seizoen van het jaar de deur uit te gaan. De drempel om de schoenen aan te trekken ligt misschien hoger, toch kan dat tikkeltje buitenlucht en zonlicht wonderen verrichten. En het landschap in de winter is uniek. Denk maar aan witte weilanden, een laagje ijs op de beken, rijp op de bladeren of het knisperen van bevroren gras onder je schoenen. Het ultieme wintergevoel, toch?
Het belang van zonlicht, ook tijdens de winter, kan nauwelijks overschat worden. Winterse dagen zijn korter, waardoor onze huid minder zonlicht – een natuurlijke bron van vitamine D – ziet. Deze vitamine helpt je namelijk bij de opname van calcium, belangrijk voor de groei en het behoud van stevige botten en tanden. Ook speelt vitamine D een belangrijke rol in het ondersteunen van je immuunsysteem, iets wat je in de winter natuurlijk kan gebruiken. Mensen wandelen vaak ‘om het hoofd leeg te maken’. Dat is niet gelogen want het is effectief bewezen dat, zeker een wandeling in de natuur, stressverlagend werkt. Dubbel voordeel in de winter: de paden zijn veel rustiger dan in het voorjaar of de zomer, dus heb je echt alle tijd en ruimte om de natuur in je op e nemen en al bewegend te ontspannen. Op z’n beurt zorgt de frisse winterlucht vaak voor betere nachtrust.
Volledig overtuigd om ook tijdens de winter de deur uit te gaan? Dan zal je wandelgenot voor een groot deel afhangen van je kledingkeuze. Het ligt voor de hand dat je je in de winter met de juiste kleding moet wapenen tegen de kou, maar welke kledij kies je dan? ‘Kleed je in laagjes’ wordt vaak gezegd, maar hoeveel zijn er dat dan? En welke materialen kies je? De truc is om laagjes zo te kiezen, dat je stilstaande lucht tussen de lagen creëert, waardoor je warm blijft. Het gaat om drie lagen.
De eerste laag is er eentje die dicht op de huid zit, die kan ademen en vocht goed reguleert, zoals thermo-ondergoed. Vochtregulatie is essentieel in de eerste laag, want blijft de eerste laag vochtig, dan krijg je het juist snel koud. Kies hier voor polyester, polyamide of merinowol. Vermijd vooral katoen, wat dat houdt net vocht vast. De tweede laag heeft vooral een isolerende functie. Deze laag moet je juist warm houden, dus kies hier voor fleece of dons. De derde en laatste laag is vooral bedoeld tegen invloeden van buitenaf, zoals wind en regen. Een wind- en waterdichte jas kan perfect een degelijke regenjas of zogenoemde hardshell jas zijn. Die laatste is echt stevig wind en waterdicht en beschermt zelfs tegen sneeuw. Een softshell jas – zachter en flexibeler dan een hardshell – is trouwens ook een goede optie maar niet volledig waterdicht.
Goede wandelschoenen, het lijkt een beetje een open deur, zeker voor de wandelaar. Toch is er best iets over te zeggen, want de keuze is enorm. Materialen, zolen, ondergrond, soepelheid, stevigheid,… vele factoren spelen een rol. Bovendien let je in de winter ook op andere kenmerken dan in de zomer. Je wil je voeten natuurlijk zo warm en droog mogelijk houden, dus heb je waterdichte en isolerende wandelschoenen nodig met een goed profiel, zodat je voldoende grip hebt, ook gladde ondergronden.
Een volledig waterdichte schoen is bestand tegen regen en sneeuw. Isolerend klinkt eveneens logisch, maar de isolerende werking van een schoen is niet hetzelfde als het verwarmen van je voeten. De schoen isoleert lichaamseigen warmte. Als het erg koud is, kunnen ook voet- en schoenverwarmers van pas komen. Verder is het slim om schoenen te kiezen die makkelijk te drogen zijn. Goed drogen én onderhouden van je schoenen kan de levensduur van schoeisel aanzienlijk verlengen.
Tenslotte moeten wandelschoenen comfortabel zitten. Bij de juiste keuze van wandelschoenen is het daarom belangrijk om je goed te laten adviseren. Tijdens het wandelen moeten de pasvorm en de eigenschappen van de schoen de ideale combinatie zijn: daarom is het belangrijk om een model te vinden dat past bij de kenmerken van je voet. Professionals helpen je ongetwijfeld de juiste schoen te vinden.
In de winter is het belangrijk je extremiteiten goed te beschermen. Wat moet je daar nu onder verstaan? Puur anatomisch hebben we het dan over ‘ledematen’, de uitsteeksels van het lichaam. Het zijn punten waar het lichaam relatief veel warmte verliest. In echt winterse omstandigheden moet je dan ook naast je voeten ook je handen goed beschermen: warme handschoenen zijn een must. Naast je handen en voeten verdienen ook je hoofd en polsen de nodig aandacht. Het spreekt voor zich dat je je hoofd beschermt met een muts.
Om warmteverlies te beperken, zorgt je lichaam doorgaans voor een vernauwing van de bloedvaten. Boven op je hoofd is dat niet echt mogelijk, waardoor je daar relatief veel warmte kunt verliezen. De polsen zijn in dat opzicht een gevoelige plek omdat slagaders behoorlijk aan de oppervlakte liggen en via die plekken het hele lichaam flink kan afkoelen.
Het lijkt voor de hand liggend, maar toch is routeplanning tijdens de winter misschien wel nog belangrijker dan anders. Winterse dagen zijn kort en na zonsondergang kan het al snel extra afkoelen. Schat dus goed in hoe lang de route is, hoeveel tijd de hele wandeling in beslag neemt en of je voor het donker terug bent. Regen, sneeuw of modderige paden kunnen je aanzienlijk vertragen, hou daarom rekening met de weersverwachting en toestand van je route en pas waar nodig aan.
Voldoende eten en drinken meenemen voor een wandeling. Opnieuw een advies dat misschien wel voor zich spreekt. Graag willen we toch nog eens benadrukken dat meenemen van voldoende proviand belangrijk is en des te belangrijker in de wintermaanden. In koude omstandigheden moet een lichaam harder werken om op temperatuur te blijven en heb je dan ook een tikkeltje extra brandstof nodig. Hou het simpel met een stuk fruit, mueslibar, boterhammen of misschien wel een lekkere pannenkoek. Voldoende eten en drinken meenemen zorgt er ook voor dat je geen risico neemt wanneer die winkel of café onderweg net gesloten blijkt… Veel mensen hebben geen dorstig gevoel in de winter, maar toch verlies je vocht en zal je zweten. Dus: blijf regelmatig drinken, zet desnoods een timer op je telefoon of horloge.
Eigenlijk geldt dit advies altijd, maar des te belangrijker in de winter: zorg dat je steeds veilig op pad gaat en de juist voorzorgsmaatregelen neemt. Ben je goed zichtbaar met kleding en verlichting in het donker en in de soms grijze winteromstandigheden? Heb je een goed werkende telefoon met een volle batterij en misschien zelfs een powerbank bij? Weet je of er echt gladde of gevaarlijke delen in de route zitten en kan je deze vermijden? Als je alleen gaat wandelen, heb je iemand laten weten wat je gaat doen en waar je bent? Maak een lijstje, check of je alles bij hebt en geniet van al het mooist wat een winterwandeling te bieden heeft.