Wandelroutes
Wandelen langs UNESCO werelderfgoed in Vlaanderen en Brussel
Op zondag 21 april is het in Vlaanderen en Brussel opnieuw Erfgoed Dag. Al ruim twintig jaar wordt op die dag de rijkdom, verscheidenheid en het potentieel van al het roerend en immaterieel erfgoed dat Vlaanderen en Brussel rijk is, in de kijker gezet. Bij wandel.be vinden we dit het uitgelezen moment om het unieke UNESCO werelderfgoed van Vlaanderen en Brussel in de kijker te zetten. Uiteraard geven we ook enkele wandeltips mee.
Tekst: wandel.be - Foto's: Toerisme Vlaanderen (Bjorn Snelders, Piet De Kersgieter, Jan D'Hondt, Stef Keynen, Rob Steven), Toerisme Antwerpen.
De idee om cultureel en natuurlijk werelderfgoed te erkennen én beschermen ontspringt tijdens de Werelderfgoedconventie in 1972. Kandidaat-sites worden op verschillende criteria beoordeeld alvorens toegevoegd te worden aan de Werelderfgoedlijst, die momenteel wereldwijd bijna 1200 elementen telt. De diversiteit aan sites is opmerkelijk: het kan gaan om zowel bijzondere gebouwen, archeologische meesterwerken, indrukwekkende landschappen of prachtige natuurparken. Enkele voorbeelden zijn de wereldbefaamde Taj Mahal, het Vrijheidsbeeld in New York maar evengoed de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela. België telt tot op heden een 15-tal sites, waarvan het merendeel zich in Vlaanderen en Brussel bevindt. En zeg nu zelf, geen betere manier om deze sites te verkennen dan al wandelend, toch?
Beginnen doen we meteen met de enige natuursite op de Werelderfgoedlijst van Vlaanderen & Brussel. Het Zoniënwoud, gesitueerd ten zuidoosten van Brussel, werd in 2017 namelijk opgenomen in de lijst van ‘Oerbeukenbossen en oude beukenbossen van de Karpaten en andere regio’s in Europa’. De wandelmogelijkheden in dit Belgisch stukje UNESCO-woud zijn quasi eindeloos. Het wandelnetwerk Zoniënwoud telt maar liefst 170 km aan trajecten en knooppunten. Een overzicht van mogelijke wandelroutes vind je via onderstaande knop.
In totaal zijn er maar liefst 13 Vlaamse begijnhoven erkend als werelderfgoed. Oorspronkelijk werden deze begijnhoven opgericht voor vrouwen die ‘samen in afzondering’ een godvruchtig leven wilden leiden zonder een kloostergelofte af te leggen. Tegenwoordig zijn het doorgaans idyllische rustplekken in de stad die je terugwerpen in de tijd. Het is er vaak heerlijk slenteren en de cultuur opsnuiven in een historisch kader. Bovendien is het prima te combineren met een leuke stadswandeling. De Vlaamse begijnhoven bevinden zich in Brugge, Dendermonde, Diest, Gent, Hoogstraten, Kortrijk, Leuven, Lier, Mechelen, Sint-Truiden, Tongeren en Turnhout. Zin in een citytrip naar een van deze steden? Een overzicht van alle UNESCO begijnhoven vind je hieronder.
In het Antwerpse Wortel bevindt zich de UNESCO-site Wortel-Kolonie, deel van de toenmalige ‘Koloniën van Weldadigheid’ in België en Nederland. Deze werden in de 19de eeuw gesticht ter experiment in sociale hervorming. In een poging om stedelijke armoede te verlichten werden op afgelegen locaties enkele landbouwkolonies uit de grond gestampt. Deze culturele en inspirerende gebieden worden gekenmerkt door koloniehuisjes, dreven, gestichten en boerderijen met akkerbouw. Tegenwoordig krioelt het in dit bosrijke landschap van het dierenleven en is het er heerlijk onthaasten. Er zijn ook heel wat mooie wandelroutes te volgen zoals de UNESCO-erfgoedwandeling, die je het verhaal van Wortel-Kolonie vertelt.
In totaal zijn er een 56-tal belforten in België en Noord-Frankrijk erkend als werelderfgoed, waarvan er zich maar liefst 26 in Vlaanderen bevinden. Het gaat daarbij om zowel typische belforttorens als die van Gent, stadshuizen met belfort zoals in Sint-Truiden of kerktorens die dienst deden als belfort zoals de Mechelse Sint-Romboutstoren. Een bezoekje aan deze belforten is bovendien ideaal te combineren met een fikse stadswandeling in pakweg Dendermonde, Diksmuide of Veurne. De volledige lijst aan UNESCO-belforten vind je via onderstaande knop.
Sinds 2000 wordt de Brugse binnenstad als UNESCO-werelderfgoed erkend. De vele bezoekers zullen het beamen, het is een prachtig voorbeeld van een historisch handelscentrum dat haar kenmerkende aanleg en architectuur uit de middeleeuwse en latere perioden heeft behouden. Met het bovengenoemde begijnhof en belfort is het dé Belgische werelderfgoedstad bij uitstek. Laat je tijdens een stevige stadswandeling betoveren door de historiek die Brugge o zo populair maakt bij de vele toeristen die de stad ieder jaar aantrekt.
Maar liefst 27 sites in de Westhoek maken deel uit van de in totaal 139 begraafplaatsen en herdenkingssites van de Eerste Wereldoorlog langs het westelijk front in België en Frankrijk, ingeschreven op de Werelderfgoedlijst. Het zijn blijvende littekens in het landschap die je even doen stilstaan bij het verleden. Een bezoek brengen aan de deze herdenkingsplekken kan het best te voet, want de wandelmogelijkheden in de Westhoek zijn quasi onuitputtelijk. Neem eens een kijkje op de site van de site van Westhoek voor wandelinspiratie.
Ook in de Belgische hoofdstad vind je drie unieke Unesco-sites terug. Zowel de Brusselse Grote Markt, enkele stadswoningen van Victor Horta als het Stocletpaleis werden erkend als werelderfgoed. In Antwerpen verwierven zowel het woonhuis/museum Plantin-Moretus als Huis Guiette-Corbusier de status van UNESCO-werelderfgoed. Ga dus eens een dagje op wandelverkenning in Brussel of Antwerpen en ontdek deze culturele pareltjes.
Een stukje Vlaamse geschiedenis ontdekken terwijl je wandelt? Dat kan voortaan met de VRT podwalks-app. Samen met gids Arnout Hauben maak je al wandelend kennis met enkele Vlaamse erfgoedsites.
Op adem komen tijdens je wandeling in het Waasland doe je voortaan aan één van de vier opvallende rust- en uitkijkpunten in de W-vorm.
Recreatief of functioneel sporten langs jaagpaden wint nog steeds aan populariteit. Ook wandelaars maken gretig gebruik van deze vaak autoluwe paden. We lijsten de belangrijkste aandachtspunten op en geven ook enkele tips mee.
Een stukje Vlaamse geschiedenis ontdekken terwijl je wandelt? Dat kan voortaan met de VRT podwalks-app. Samen met gids Arnout Hauben maak je al wandelend kennis met enkele Vlaamse erfgoedsites.
Op adem komen tijdens je wandeling in het Waasland doe je voortaan aan één van de vier opvallende rust- en uitkijkpunten in de W-vorm.
Recreatief of functioneel sporten langs jaagpaden wint nog steeds aan populariteit. Ook wandelaars maken gretig gebruik van deze vaak autoluwe paden. We lijsten de belangrijkste aandachtspunten op en geven ook enkele tips mee.
