Wandelroutes
Wandelen in de zes Nationale Parken van België
Bij een Nationaal Park denken we vaak aan ronkende namen als Yellowstone in de VS, Kruger in Zuid-Afrika of Banff in Canada. De natuur is er adembenemend mooi en vaak kan je er ook onvergetelijke wandeltochten maken. Maar gelukkig hoef je niet zo ver te reizen om de unieke natuur van een Nationaal Park te beleven. Verspreid over België zijn er maar liefst zes Nationale Parken te vinden, elk met zijn eigen typische natuur en ecosysteem. Het zijn stuk voor stuk pareltjes waar wandelaars worden verwend met prachtige panorama’s en stille natuur. In deze wandel.be blog zetten we de zes Nationale Parken in België op een rijtje en geven we uiteraard ook enkele wandeltips mee.
Tekst: wandel.be - Foto's: Toerisme Vlaanderen, Visit Limburg, Visit Vlaams-Brabant, Toerisme Oost-Vlaanderen, Visit Wallonia.
Voor we op pad gaan, is het interessant om even te kijken wat een Nationaal Park nu precies zo uniek maakt. Volgens het agentschap Natuur & Bos is een Nationaal Park een erkend, geografisch afgebakend gebied van voldoende grote omvang met een uitzonderlijke natuurwaarde en een internationale uitstraling. Daarnaast is het beheer gericht op het bereiken van een duurzame bescherming en ontwikkeling van landschapsecologische processen en de bijhorende ecosystemen, habitats en soorten, samen met de gebiedscoalitie. Als laatste aspect moet het unieke natuurlijke milieu, landschap en erfgoed de mogelijkheid tot toeristisch recreatieve ontwikkeling en promotie bieden, dit steeds binnen de draagkracht van de natuur en haar omgeving. Tot op heden ontvingen in België zes gebieden het label ‘Nationaal Park’.
Het eerste én grootste Nationaal Park van Vlaanderen is het iconische Nationaal Park Hoge Kempen. Officieel geopend in het voorjaar van 2006 is het misschien wel één van de mooiste wandelgebieden van Vlaanderen, want dit enorm divers gebied in Limburg telt maar liefst 12.000 ha aan natuurpracht, gekenmerkt door uitgestrekte heide, duinen, bossen en vennen. De terrils herinneren bovendien aan het rijke mijnverleden in de streek. Het Nationaal Park Hoge Kempen verkennen kan met maar liefst 440 km aan paden en ruim 80 lusvormige wandelroutes. Je wandeling starten doe je best aan één van de negen officiële toegangspoorten, waar je meteen alle praktische (wandel)info vindt om van start te gaan. In het Nationaal Park Hoge Kempen is er zoveel moois te ontdekken dat je er zowaar keuzestress zou van krijgen. De wandelgebieden Terhills, Pietersheim, Kattevennen, Station As, Lieteberg, Mechelse Heide, Bergerven, Thorpark, Munsterbos en Duinengordel zijn één voor één echte pareltjes waar het zalig stappen is. Wil je meteen het volledige park ontdekken? De 110 kilometer lange National Park Trail is een niet te missen, uitdagende langeafstandswandeling die op de bucket list van iedere wandelaar zou moeten staan. Dankzij het ‘Leading Quality Label’ behoort deze trail zelfs tot de 25 beste wandelingen van Europa! De route is opgedeeld in vijf etappes, waarin je de pracht van het Park ontdekt.
In Limburg vind je niet één, maar twee Nationale Parken. Het Nationaal Park Bosland (Limburgse Kempen) strekt zich uit over Hechtel-Eksel, Lommel en Pelt en is bovendien het grootste Vlaamse natuurmassief. Met een wandelnetwerk van ruim 100 kilometer aan wandelpaden door loof- en naaldbossen en langs woestijnachtige landschappen ben je een tijdje zoet. Stippel zelf je route uit op het Bosland wandelnetwerk of kies voor een kant-en-klare lus in één van de vele deelgebieden. Zo kan je in Lommel op stap in de Sahara, die met z’n grote zandvlakte doet denken aan een mini-woestijn. Of geniet van heidepracht op de Heuvelse Heide. Deze natuurparel brengt je langs bossen, heide, zand en een fonkelblauwe zandwinningsput. In Pelt is Hageven een echte aanrader, een natuurgebied van 60ha groot waar je helemaal tot rust komt. In Hechtel-Eksel kan je in het duinengebied ‘In den Brand’ op stap in de grootste zandbak van Vlaanderen, met landduinen tot wel 40 meter hoog.
Ook Vlaams-Brabant heeft sinds eind 2023 z’n eigen Nationaal Park. Het Nationaal Park Brabantse Wouden omvat maar liefst drie natuurcomplexen: het Zoniënwoud, de Meerdaalwoud-Dijlevallei en het Hallerbos. Deze gebieden vol mythische bossen, kronkelende rivieren en open velden zijn samen goed voor ruim 10.000 ha aan prachtige natuur. Bovendien zorgen de natuurlijke meanders van de Dijle, Laan en Ijse voor de levensader in dit gebied. Eens uit de riviervalleien, snijden de mooiste holle wegen diep in het Brabants plateau. Bovendien horen deze wouden tot misschien wel de mooiste, maar zeker de oudste van het land. Het Vlaams-Brabantse wandelnetwerk verbindt maar liefst 700 kilometer aan wandelwegen in de regio. Daarnaast zijn er heel wat suggestiewandelingen die je het beste van de regio laten zien. Het Hallerbos - een overblijfsel van het historische Kolenwoud - ontdekken doe je bijvoorbeeld op deze sequoiawandeling. In het Zoniënwoud kan je zo op pad in het Arboretum Tervuren, waar je wandelt langs koninklijke dreven en exotische, vreemde boomsoorten ontdekt. Beklim één van de hoogste punten van het Meerdaalwoud, de Tomberg (102m), op deze dikke beukwandeling.
Ook het Nationaal Park Scheldevallei werd eind ’23 officieel erkend. In deze natuurkern van ruim 8.000 ha tussen Antwerpen en Gent wisselen machtige stukken riviernatuur zich af met pittoreske dorpskernen, prachtige kastelen en weidse velden. Uniek aan het park is de getijdennatuur. Het is op z’n sterkst in deze zone van de Scheldevallei, waardoor dagelijkse verschillen kunnen oplopen tot maar liefst zes meter. Dit fenomeen zorgt voor een weelde aan fauna en flora. Zo vind je er otters en bevers maar ook iconische bloemen waaronder de spindotterbloem. Naast een uitgebreid fietsnetwerk is dit Nationaal Park ook prima te voet te ontdekken. In de verschillende natuurgebieden in de Scheldevallei kan je onder meer op pad in de Kruibeekse Polders, de Kalkense Meersen, de Rupelstreek of de Damvallei. Geniet vanaf het jaagpad van een schitterend uitzicht of duik de schitterende natuur in. Op vele van de wandelingen vergeet je best je stevig schoeisel niet, want bij regenweer kunnen heel wat stukken er drassig bij liggen!
Het eerste van twee Nationale Parken op Waals grondgebied is het Parc National Entre-Sambre-et-Meuse. Dit gebied van ruim 22.000 hectare aan natuur strekt zich uit over Chimay, Couvin, Froidchapelle, Momignies en Viroinval. Het Park verenigt drie uiteenlopende geografische gebieden: het veengebied La Fagne, La Calestienne of de kalksteenrotsen en de machtige bossen van L’Ardenne. Het Nationaal Park is een streling voor het oog van natuurliefhebbers want je vindt er maar liefst 80% van de biodiversiteit in Wallonië. Momenteel zijn er zes ‘hotspots’ gecreëerd waar het prachtig wandelen is. Zo kunnen vogelliefhebbers terecht aan de Etang de Virelles, de bossen van L’Ardenne verkennen kan dan weer vanuit Le Bocage de Thiérarche. Aan les Lacs de l’Eau d’Heure in Froidchapelle verken je het veenlandschap of wandel in Couvin langs de mysterieuze rivier van l’Eau Noire. Stevige tochten wachten in de Vallée du Viroin in Viroinval, waar je ook alles leert over de geschiedenis van La Calestienne.
Verspreid over acht gemeentes ligt een prachtig stukje natuur dat sinds kort door het leven gaat als het Parc National de la Vallée de la Semois. In Bertrix, Bouillon, Chiny, Florenville, Herbeumont, Paliseul, Tintigny en Vresse-sur-Semois wordt het park gevormd door maar liefst 28.000 ha puur natuur. En dat kan je gerust letterlijk nemen want het park bestaat voor maar liefst uit 86% uitgestrekte bossen. Bovendien voorziet het 687 kilometer lange netwerk aan rivieren het gebied van het nodige water voor de enorme diversiteit aan fauna en flora. In dit Nationaal Park maak je een van de mooiste wandelingen richting Le Tombeau du Géant, een prachtig panorama waar de Semois zich door het landschap slingert. Een mogelijke wandeling is deze van 14 kilometer, met start en finish in Bouillon. Vlakbij vind je de immer populaire laddertjeswandeling in Rochehaut, een korte maar avontuurlijke wandeling waarbij je steile rotswanden overwint via ladders. Wil je meteen het volledige park van de Semois verkennen? Dan kan je terecht op de beroemde GR 16, die over een afstand van ruim 200 km Aarlen verbindt met Monthermé. Uiteraard kan je er ook voor kiezen om slechts een deel van het langeafstandspad te wandelen.
Zin om in 2025 je wandelgrenzen te verleggen? Wij bundelden alle langeafstandswandelingen van meer dan 42 km in een handige challenge kalender. Download hem snel!
Op zoek naar een wandeling met een griezelig kantje? Op wandel.be geven we je vijf wandeltips voor wandelingen op niet zo alledaagse plekken. Ontdek ze in deze blog!
Al voor de zesde keer bewandelen duizenden wandelliefhebbers de Belgische kust tijdens de AG Belgian Coast Walk. Afspraak op zaterdag 10 mei 2025? Meer informatie en inschrijven in deze blog.
Zin om in 2025 je wandelgrenzen te verleggen? Wij bundelden alle langeafstandswandelingen van meer dan 42 km in een handige challenge kalender. Download hem snel!
Op zoek naar een wandeling met een griezelig kantje? Op wandel.be geven we je vijf wandeltips voor wandelingen op niet zo alledaagse plekken. Ontdek ze in deze blog!
Al voor de zesde keer bewandelen duizenden wandelliefhebbers de Belgische kust tijdens de AG Belgian Coast Walk. Afspraak op zaterdag 10 mei 2025? Meer informatie en inschrijven in deze blog.
