Wandelroutes
Wandelen in Waterloo: in de voetsporen van Napoleon Bonaparte
Zo'n 210 jaar geleden versloegen Arthur Wellesley, de hertog van Wellington, en veldmaarschalk Von Blücher met hun geallieerde legers Napoleon Bonaparte in de Slag bij Waterloo: een historische gebeurtenis. In aanloop naar 18 juni 1815, de datum van de slag, waren er al hevige gevechten tussen de Fransen en geallieerden (legers van de Pruisen, Britten, Verenigde Nederlanden). Bij Waterloo kwam uiteindelijk een einde aan de strijd.
Tekst: Simone Vos - Foto's: Visit Wallonia.
Om deze slag, de vele gesneuvelden en de bijhorende historie te blijven herinneren, kun je musea en verschillende standbeelden in de omgeving van Waterloo bezoeken en zijn er wandelroutes uitgezet in de regio. Zo is Waterloo 1815 - in het voetspoor van de slag een route van 14 km die je langs de locaties brengt die op 18 juni 1815 bepalend waren.
Langs glooiende heuvels die haast gladgestreken lijken, door kleine dorpjes en langs verschillende musea, volg je de voetsporen van Napoleon en zijn leger en Wellesley en Von Blücher en hun gevolg. Hoewel het de slag bij Waterloo genoemd wordt, was de slag officieel bij het plaatsje Mont-Saint-Jean, 5 km ten zuiden van Waterloo. Daarom staan de meeste musea over deze periode niet in het plaatsje Waterloo. Alleen het Wellington Museum is in het centrum te vinden, op de plek waar de hertog van Wellington op 17 juni 1815 zijn hoofdkwartier had gevestigd. Ook de toeristische dienst, waar je een fysieke kaart van de wandeling kunt krijgen, vind je in Waterloo zelf.
De wandeling start bij het Monument aux Belges tombés en 1815, op de kruising van de Rue de la Croix en de Chaussée de Charleroi, vlak bij Mont-Saint-Jean. Voor ja aan de wandeling begint, is het fijn om wat meer achtergrondinformatie te kunnen krijgen over de slag. In het museum Domaine de la Bataille de Waterloo, een paar honderd meter van het startpunt, leer je alles over de opkomst van Napoleon, zijn ideeën over het keizerrijk, de uiteindelijke slag en nasleep.
Beklim zeker ook de Leeuwenheuvel, een piramidevormige heuvel met daar bovenop een standbeeld van een leeuw, die nog steeds in de richting van Frankrijk brult. Dit imposante monument, ook wel de Leeuw van Waterloo genoemd, zie je al van ver liggen. Het is een eerbetoon aan alle gesneuvelde soldaten in 1815. De heuvel is opgericht op de plaats waar de troonopvolger en bevelhebber van het eerste legerkorps van Wellington, Prins Willem van Oranje, gewond raakte. Laat de Leeuwenheuvel en Domaine de Bataille de Waterloo achter je en wandel richting het startpunt. Het ligt aan een drukke weg, maar al snel kom je in het buitengebied en hoor je geen verkeer meer. Waar je ook kijkt, overal is een heuvelachtig uitzicht te bemerken. Het is moeilijk voor te stellen dat hier ruim tweehonderd jaar geleden soldaten te paard en het veld doorkruisten en dat hier een van de belangrijkste slagen in de geschiedenis heeft plaatsgevonden.
Onderweg passeer je geregeld een gedenkplaats waar een van de meevechtende partijen wordt herdacht. Al snel kom je langs een oud klooster, dat nu een muziekschool is, en wandel je door bosrijk gebied verder. Langzaamaan stap je richting iets meer bewoond gebied en langs de Ferme de la Papelotte. In 1815 was dit een strategisch steunpunt van de Britse troepen en Duitse huursoldaten. Zij streden hier de hele dag tegen de Fransen en wonnen uiteindelijk met hulp van de Pruisische troepen, onder leiding van graaf Von Zieten. Wandel verder door de bossen over een smal landweggetje, richting het dorpje Plancenoit. Vlak voor je het plaatsje binnenwandelt, kom je langs het Pruisisch monument: een neogotisch gedenkteken voor de 6.700 Pruissen die op het slagveld omkwamen.
Wanneer je Plancenoit binnenwandelt, valt vooral de grote kerk op. Een stukje verderop, bij Place de Plancenoit, werd in 1815 hevig gevochten. Ook hier vind je een gedenkteken. Al snel wandel je de bossen in en wordt het uitzicht idyllischer. Via kleine paadjes en dwars door de weilanden kom je uiteindelijk bij de hoeve en kapel van Le Chantelet. Het is een wat vervallen boerderij die in 1815 dienst deed als hoofdkwartier voor maarschalk Ney met zijn Franse cavalerie. Zij brachten de nacht voor de Slag van Waterloo hier door. De hoeve was de kern van de Frans-Pruisische gevechten op 17 en 18 juni. Bekijk vooral het kapelletje bij de hoeve dat nog heel mooi intact is gebleven. Dan gaat het verder over een landweg richting het laatste hoofdkwartier van Napoleon. Dit was gevestigd in een oude boerderij: Ferme du Caillou, waar Napoleon op 17 juni zijn strategische plannen en strijdplan ontwikkelde. Vandaag is het een museum waar je ziet hoe hij zich voorbereidde op de strijd van 18 juni.
Vervolg je wandeling langs de hoofdweg en stop voor een vers broodje bij bakkerij La Ferme du Hameau du Roy. Ga daarna richting de binnenlanden en doorkruis opnieuw Plancenoit. Een van de laatste bezienswaardigheden op deze route is het monument van de gewonde adelaar, Le Monument du Zouave. Het is een werk van de Franse beeldhouwer Jean-Léon Gérôme en staat op de plek waar de laatste vier van de Keizerlijke Garde van Napoleon weerstand boden tegen de geallieerden. Het toont een adelaar - het symbool van Frankrijk - met een gebroken vleugel en een kogelgat. Het monument herdenkt de Franse soldaten die zijn gesneuveld tijdens de Slag bij Waterloo.
Voordat je weer terugkomt bij de Leeuwenheuvel is het de moeite waard om een klein stukje om te lopen naar de hoeve van Hougoumont. Deze hoeve heeft namelijk een belangrijke rol gespeeld in de Slag bij Waterloo. De aanval op de hoeve door prins Jérôme, de jongste broer van Napoleon, markeerde het begin van de slag. De geallieerden hielden stand na flinke gevechten met de Fransen en Hougoumont bleef in hun handen. Je kunt hier rustig rondlopen, een film over de slag bekijken en het museum bezoeken. Eenmaal terug op de route, kom je langs de Leeuwenheuvel en wandel je zo naar het eindpunt.
Als afsluiting is de heove van Mont-Saint-Jean een fijne plek om naartoe te gaan. Dit was in juni 1815 het veldhospitaal van Wellington. Zo'n zevenduizend man werd hier verzorgd en daaraan is een museum gewijd. Ook kun je op het terras heerlijk bijkomen in de microbrouwerij met een Waterloo-biertje. Santé!
Meer weten? de route vind je op www.visitwallonia.be/wandelen.
Wandelen op het Rode Ridder-, Schanulleke- of Mic Mac Jampuddingpad? Het kan voortaan op de Trage Wegen van Linkeroever, Antwerpen.
In deze blog gaan we op verkenning in de adembenemende omgeving van Vayamundo Houffalize. Ontdek de wondermooie streek met een waaier aan activiteiten en bezienswaardigheden die groot én klein bekoort.
In het weekend van 18 en 19 oktober 2025 vieren we opnieuw de trage wegen in ons land. Wandel jij mee tijdens deze opendeurdag van Trage Wegen?
Wandelen op het Rode Ridder-, Schanulleke- of Mic Mac Jampuddingpad? Het kan voortaan op de Trage Wegen van Linkeroever, Antwerpen.
In deze blog gaan we op verkenning in de adembenemende omgeving van Vayamundo Houffalize. Ontdek de wondermooie streek met een waaier aan activiteiten en bezienswaardigheden die groot én klein bekoort.
In het weekend van 18 en 19 oktober 2025 vieren we opnieuw de trage wegen in ons land. Wandel jij mee tijdens deze opendeurdag van Trage Wegen?
