Wandeltips
Wandelen langs het oorlogsverleden in het Polygoonbos
Weinig plekken die het oorlogsverleden in de Westhoek zo tastbaar maken als het Polygoonbos in Zonnebeke. Het bos ligt er vandaag de dag vredig bij, maar ruim 100 jaar geleden was dat wel even anders. Door z’n ligging vlakbij de Ieperboog was het bos van enorm strategisch belang tijdens Wereldoorlog I. Het bos is tegenwoordig een fijne wandelplek, maar de vele oorlogsmonumenten in en rond het bos nodigen uit om stil te staan bij de gruwel die hier tijdens WO I plaatsvond.
Tekst: wandel.be - Foto's: Explore with Stijn
Het contrast kan moeilijk groter zijn. Vandaag is het Polygoonbos – Den Doel in de volksmond - een vredig bos van ongeveer 80 hectare groot met waardevolle fauna en flora op het grondgebied van het West-Vlaamse Zonnebeke. Je kan er langs de vele dreven en de Polygoonbeek ontspannen wandelingen maken (daarover later meer), maar het bos is ook een belangrijke broedplaats voor roofvogels in de streek.
Helaas was het Polygoonbos niet altijd zo rustig als vandaag de dag. Vanaf begin 19de eeuw werd het bos reeds gebruikt als militair oefenveld. Het Polygoonbos verwijst trouwens niet alleen naar de vorm (veelhoek), maar ook naar polygone de tir, of het Franse woord voor schietveld. Helaas bleef het niet bij oefeningen, want vanaf 1914 barst Wereldoorlog I in alle hevigheid los in de regio en proberen de Duitsers op te rukken richting Ieper.
Van cruciaal strategisch belang in de verdediging van Ieper is de Midden-West-Vlaamse Heuvelrug, waar het Polygoonbos is gelegen. Het bos gelegen aan de befaamde Ypres Salient wordt dan ook jaren het strijdtoneel van hevige gevechten in de strijd om Ieper. Het bos komt vanaf voorjaar 1915 in handen van de Duitsers, die er heel wat bunkers en onder meer een begraafplaats uitbouwen. Het zou in hun handen blijven tot de zomer van 1917, wanneer het tijdens de Derde Slag om Ieper (Passendale) terug in handen komt van de geallieerden, met name de Australiërs en Nieuw-Zeelandse divisies. Het bos werd bij die slag quasi volledig verwoest, met overal kraters, puin, munitie en menselijke resten. Tijdens het Duitse lenteoffensief van 1918 kwam het tijdelijk opnieuw in Duits bezit, tot het definitief in Britse handen viel op de eerste dag van het Bevrijdingsoffensief in het najaar van '18.
Rondom en in het Polygoonbos herinneren tegenwoordig heel wat monumenten en begraafplaatsen aan de wrede taferelen en de duizenden soldaten die hier het leven lieten. Zo werd het Polygon Wood Cemetery nog aangelegd voor het einde van WO I en is het de rustplaats voor tientallen Nieuw-Zeelandse soldaten, maar ook tal van ongeïdentificeerde slachtoffers. In het verlengde van deze begraafplaats vind je het Buttes New British Cemetery, opgericht na de Eerste Wereldoorlog. Heel wat lichamen van gesneuvelden rond Zonnebeke kregen hier hun graf, waarvan voor maar liefst 80% onbekende soldaten. Het gedenkteken voor de Australische en Nieuw-Zeelandse soldaten nodigt uit om stil te staan bij de gruwel die hier plaatsvond.
Nog zo’n opmerkelijk monument aan de rand van het Polygoonbos is de Black Watch Corner, een standbeeld(zie coverfoto) dat verwijst naar de Schotse elite-eenheid die meevocht in WO I en die een belangrijke rol speelde bij het stoppen van de Duitse opmars richting Ieper in de winter van 1914. De Black Watch was namelijk een Schotse infanterie-eenheid, waarvan de naam verwijst naar de donkere kilt die de soldaten droegen. Tijdens WO I vochten heel wat bataljons van de Black Watch samen met de geallieerden en werden ze door de Duitsers soms ‘Ladies from Hell’ genoemd.
Net aan de ingang van het bos vind je het bijzondere Brothers in Arms Memorial, een indrukwekkend bronzen beeld dat verwijst naar Australische soldaat John Hunter, die in Zonnebeke tijdens de Derde Slag om Ieper in de armen van zijn broer het lieven liet. Het monument is zo een herdenkingspark geworden voor alle gestorven broers en zussen tijdens de oorlog. De 66 meter lange sokkel - symbool voor de lange weg naar vrede - richting het bronzen beeld laat niemand onverschillig.
Een stukje van het Polygoonbos werd ingericht als Vredesbos, waar 519 hoogstammen in het bos elk een gekende, gesneuvelde militair herdenken die op één van de twee begraafplaatsen van het Polygoonbos zijn laatste rustplaats vond. Je wandelt er onder meer langs een prikkeldraad vervaardigd uit 1918 meter bandstaal en vijf herdenkingsbomen die verwijzen naar de betrokken landen die vochten in het Polygoonbos: Australië, Canada, Duitsland, Nieuw-Zeeland en het Verenigd Koninkrijk.
De historiek van het Polygoonbos ontdek je met verschillende wandelroutes in de regio. De eerste is de Polygoon wood wandelroute, een zuidelijke lus van net geen 10 kilometer met start aan het kasteeldomein van Zonnebeke. Je wandelt er dwars door het Polygoonbos en ontdekt het aangename wandellandschap rond Beselare. Wie wat meer kilometers wil malen, kan terecht op de Legacy of Passchendaelewandelroute (17,6 km). Je ontdekt er de glooiende streek rondom Zonnebeke, Tyne Cot Cemetery en uiteraard het Polygoonbos en Passendale. De allerkleinsten krijgen met het Lowie’s Magische Heksenpad een betoverende wandelroute van ongeveer vijf kilometer voorgeschoteld, met onderweg tien Beselaarse heksen.
Wandelen leent zich tot de perfecte activiteit als we even nood hebben aan vertraging, innerlijke rust en stilte. Bij wandel.be selecteerden we vijf stiltewandelingen die je ongetwijfeld helemaal 'zen' maken.
Wandelen brengt voor Robin een uitdaging met zich mee: als slechthorende ervaart hij wandelen op een andere manier en benadrukt het belang van verkeersveiligheid voor wandelaars.
Een meerdaags wandelavontuur is soms dichterbij dan je denkt. In dit artikel tippen we je vijf prachtige meerdaagse wandelingen in de Belgische Ardennen. Welke zet jij op je bucketlist?
Wandelen leent zich tot de perfecte activiteit als we even nood hebben aan vertraging, innerlijke rust en stilte. Bij wandel.be selecteerden we vijf stiltewandelingen die je ongetwijfeld helemaal 'zen' maken.
Wandelen brengt voor Robin een uitdaging met zich mee: als slechthorende ervaart hij wandelen op een andere manier en benadrukt het belang van verkeersveiligheid voor wandelaars.
Een meerdaags wandelavontuur is soms dichterbij dan je denkt. In dit artikel tippen we je vijf prachtige meerdaagse wandelingen in de Belgische Ardennen. Welke zet jij op je bucketlist?
